Woningbranden eisen elk jaar tientallen mensenlevens.
En dan zijn het niet de vlammen die de meeste slachtoffers maken.
Het is vooral de rook die erg gevaarlijk is. Het is verstikkend en kan zich razendsnel verspreiden.
De meeste slachtoffers vallen ’s nachts.
Ontstaat er een brand en is er rookontwikkeling? Dan is de kans dat je op tijd wakker wordt erg klein.
Dat komt omdat je niet ruikt wanneer je slaapt.
Rookmelders vormen dan een eenvoudige en doeltreffende bescherming tegen de gevaren van brand.
Ze doen het detectiewerk voor jou.
Welke verplichting geldt sinds 1 januari 2020?
Vlaams Gewest
Rookmelders zijn verplicht in alle woningen.
Er moet minstens één rookmelder zijn
per verdieping;
in de kelders en zolders waar de bewoners rechtstreeks toegang toe hebben;
in de kelders en zolders waar de technische installatie staat;
in elke ruimte die de bewoner bij brand door moet om van de slaapkamers naar de uitgang te vluchten.
De rookmelder moet CE gemarkeerd zijn en voldoen aan de norm NBN EN14604.
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Rookmelders zijn enkel verplicht in huurwoningen.
Ze moeten zich bevinden in:
elke ruimte die men bij brand door moet om van de slaapkamer naar de uitgang te vluchten;
elke slaapkamer indien de deuren ’s nachts gesloten zijn;
de woonkamer voor extra beveiliging.
De rookmelder moet BOSEC gekeurd zijn. Let erop dat de melder een lithiumbatterij heeft met een levensduur van minstens 5 jaar. Sluit je de rookmelder aan het op stroomnet? Dan is een gewone noodbatterij voldoende.
Vanaf 1 januari 2025 worden rookmelders verplicht in alle woningen
Rookmelders worden verplicht in ALLE woningen, niet langer alleen in huurwoningen;
De batterijen van de rookmelders moeten ingebouwd zijn en een levensduur van 10 jaar hebben;
Zijn er 4 of meer autonome rookmelders in de woning nodig, dan wordt het verplicht om gekoppelde rookmelders of een gecentraliseerd detectiesysteem te plaatsen.
Waals Gewest
Rookmelders zijn verplicht in alle woningen.
Er moet één rookmelder aanwezig zijn per bouwlaag. Let wel, als de oppervlakte van de bouwlaag groter is dan 80 m², dan moet je 2 rookmelders plaatsen.
De rookmelder moet BOSEC gekeurd zijn.
De rookmelder moet voldoen aan de norm NBN EN14604.
Verplichting (bron website vlaanderen.be)
Elke woning in Vlaanderen moet aan de rookmelderverplichting voldoen!
In de woning
In alle soorten woningen (eengezinswoningen, appartementen, studio’s, (studenten)kamers) is de installatie van een rookmelder verplicht op elke bouwlaag van de woning.
Dit geldt ook voor een appartement zodat ook een duplex-appartement (minstens) op elke verdieping een rookmelder moet hebben.
Bij (studenten)kamers moet er dus in de kamer zelf minstens een rookmelder zijn.
Bij verhuring is de verhuurder wettelijk verplicht de nodige rookmelders aan te kopen en te plaatsen.
In de gemeenschappelijke delen
In gemeenschappelijke delen van een gebouw is een rookmelder verplicht in elke ruimte voor gedeeld gebruik waarin zich een technische installatie bevindt. Een technische installatie is een installatie met elektrische voeding of die warmte produceert en die vast verbonden is met het gebouw.
Als er zich op een andere verdieping nog een technische installatie bevindt in de gemeenschappelijke delen, dan is ook daar een rookmelder vereist.
De rookmeldersverplichtingen gelden niet als de woning of het gebouw beschikt over een automatische branddetectie-installatie met centrale.
In de kelder en zolder
In de kelder of op zolder van een woning of een appartementsgebouw is een rookmelder verplicht wanneer
zich daar een technische installatie bevindt of
Een technische installatie is een installatie met elektrische voeding of die warmte produceert en die vast verbonden is met het gebouw.
Voorbeelden van technische installaties in deze context zijn: zekeringkasten, omvormers fotovoltaïsche systemen, thuisbatterijen, laadpunten, warmtepompen, liftmachines, airco’s, ventilatie-units, verwarmingsketels, boilers, waterverzachters, enzoverder.
Zijn in deze context geen technische installaties: gas- en watermeters, modems, systemen voor toegang en beveiliging, huishoudelijke toestellen, schakelaars, stopcontacten, lichtpunten, enzoverder.
de kelder of zolder een directe toegang heeft en normaal en onmiddellijk te betreden is.
Als er zich in een gemeenschappelijke kelderruimte individuele kelders bevinden dan volstaat één rookmelder.
Voorbeelden:
Een kelder met een watermeter (geen technische installatie zoals hierboven beschreven) die te bereiken is via een luik of ladder, hoeft geen rookmelder. Is de kelder bereikbaar via een vaste trap en direct toegankelijk en normaal en onmiddellijk te betreden, dan is een rookmelder wel verplicht.
Op een zolder in een woning is geen rookmelder vereist als de zolder enkel bereikbaar is via een uitklapbare zoldertrap en er zich daar geen technische installatie bevindt. Wanneer een verwarmingsketel zich op de zolder bevindt, is er wel een rookmelder vereist, ongeacht de uitklapbare zoldertrap.
Wanneer er zich in een appartementsgebouw elektrische zekeringskasten op de verschillende verdiepingen bevinden, is er op elke verdieping een rookmelder vereist. Bevindt er zich ook een zekeringkast op zolder, zelfs met uitklapbare trap, dan is ook daar een rookmelder verplicht.
Aan te raden plaatsen voor installatie.
Het is aan te raden om rookmelders te plaatsen in elke ruimte waar u doorheen moet op weg van de slaapkamer naar buiten (de kortste vluchtweg).
Plaats ook melders
in de hal of de traphal op elk bewoond niveau van de woning.
op de overloop die toegang verleent tot de slaapkamers (zo dicht mogelijk bij de slaapkamers)
en de inkomhal die de hoofdingang verbindt met de rest van de wooneenheid.
in de slaapkamers
en de leefkamer.
Af te raden plaatsen voor installatie
in ruimten van de woning waar rook, stoom of stof aanwezig is (bv. garage, keuken, verwarmingslokaal, badkamer, …).
Als er in deze ruimten brandrisico bestaat, gebeurt de installatie best net buiten de ruimte.
nabij een open raam, een ventilatieopening, een mechanische ventilator of daar waar het veel warmer is dan in de rest van het lokaal,
zoals boven een radiator of een ander verwarmingstoestel.
voor de deur van de keuken of badkamer.
Installatie
Installeer het toestel volgens de voorschriften van de fabrikant.
Zorg dat de rookmelder steeds bereikbaar is voor onderhoud en testen.
Bevestig een rookmelder steeds tegen het plafond (want rook stijgt).
Installeer de rookmelder idealiter in het midden van het plafond.
Installeer de rookmelder op minstens 30 cm van de muur.
Zorg dat de rookmelder na installatie is ingeschakeld.
Druk na de installatie op de testknop.
Controleer na plaatsing of het alarmsignaal in alle vertrekken van de woning te horen is, ook met gesloten deuren.
Test de rookmelder minstens een keer per maand.
Verwijder af en toe het stof van de rookmelder met een stofdoek of stofzuiger (niet met water!).
Vervang de rookmelder na de geldigheidsduur van de niet-vervangbare batterij (doorgaans 10 jaar).
Overschilder de rookmelder nooit en plak de gaatjes niet toe!
Volg verder de voorschriften van de fabrikant.
Regelgeving
Het decreet van 10 maart 2017 maakt rookmelders verplicht in alle huurwoningen.
Sinds 1 januari 2020 moet ook een woning waarin de eigenaar zelf woont over de nodige rookmelders beschikken.
Het Besluit van de Vlaamse Regering van 14 oktober 2022 verplicht nu ook een rookmelder buiten de individuele woning,
namelijk in elke ruimte voor gedeeld gebruik waarin zich een technische installatie bevindt.